Monografija Prestoni Kragujevac predstavljena javnosti

U organizaciji Istorijskog arhiva Šumadije, a uz finansijsku podršku grada Kragujevca, Društvo istoričara Šumadije predstavilo je danas javnosti monografiju Prestoni Kragujevac. Monografija, koju potpisuju tri autora - dr Radomir J. Popović i dr Aleksandra Vuletić iz Istorijskog instituta Beograd i ma Predrag Ilić, arhivski savetnik Istorijskog arhiva Šumadije, obrađuje period od 1818. do 1841. godine.

Neposredni povod za nastanak knjige je obeležavanje dva veka od proglašenja Kragujevca za prestonicu moderne Srbije. Osim doprinosa obeležavanju tog jubileja, autori su, kako kažu, želeli da daju svoj doprinos boljem poznavanju prošlosti Kragujevca i Srbije.

Tokom 2018. godine, nizom manifestacija obeležili smo 200 godina od proglašenja Kragujevca prvom priznatom prestonicom. Razdoblje od 1818. do 1841. godine je vreme u kome se istorija male varoši prepliće sa istorijom Srbije, kazao je Aleksandar Štajn pomoćnik gradonačelnika za unutrašnju i međunarodnu saradnju. U tom periodu, dužem od dve decenije, Kragujevac je administrativni i politički centar u kome se postavljaju temelji većine modernih institucija. Zato je bilo potrebno da se ovo istorijsko razdoblje Kragujevca obradi stručno i naučno, korišćenjem dostupne arhivske građe i literature. Ova mnogorafija će otvoriti široko polje za brojne istraživače, kako bi se tema prestonog Kragujevca i dalje izučavala i produbljivala. Želja je svih nas, poručio je Štajn, da se priča o Kragujevcu kao prvoj prestonici ne završi u jubilarnoj godini, već da bude deo istorijskog pamćenja svakog našeg sugrađanina.

Autor prvog dela knjige „Vladati iz Kragujevca“ dr Radomir J. Popović prati nastajanje Kragujevca kao prestonice koji interpretira kao proces, a ne kao čin. Drugi deo knjige „Živeti u Kragujevcu“ autora dr Aleksandre Vuletić bavi se društvenim i privrednim segmentom, a treći deo koji potpisuje ma Predrag Ilić sistematski prati prosvetne i kulturne prilike.

Dobili smo knjigu koja nas na drugačiji i nov način upoznaje sa prvom prestonicom i novim činjenicama, jer su u nekim slučajevima autori uspeli da demistifikuju decenijama uvrežena shvatanja u istorijskoj svesti naroda, ali i u naučnim krugovima, istakla je dr Bojana Miljković – Katić koja je uz prof. Gorana Levajca recenzent knjige. Dobro osmišljenim naslovom i podnaslovima autori su istakli osnovni fokus knjige – prestoničku ulogu Kragujevca. Takav fokus i čitanje istorijskih činjenica na nov i zanimljiv način pokazali su da se to što je Kragujevac bio prestonica snažno reflektovalo na privredni i društveni život male šumadijske varoši, da je izdvojilo od stalih, obezbedilo brz razvoj, ali joj je istovremeno postavilo i granicu.